Chłapowski Stanisław (1822–1902), działacz społeczny i poseł. Najstarszy syn gen. Dezyderego i Antoniny z Grudzińskich, ur. 12 VIII w Poznaniu. Po ukończeniu szkoły średniej z woli ojca wstąpił do służby wojskowej na lat 10, od 1839–49, specjalizował się w artylerii oraz inżynierii. W r. 1849 poślubił Zofię Kurnatowską i osiadł w Szołdrach. W r. 1860 był jednym ze współzałożycieli Centralnego Towarzystwa Gospodarczego, potem organizował wystawę rolniczą w Gostyniu. W r. 1861 osobiście pielęgnował chorych na cholerę w Karminie. Od r. 1854–99 był członkiem sejmu prowincjonalnego. W r. 1867 jako poseł do sejmu pruskiego podpisał z innymi protest przeciw wcieleniu Poznańskiego do związku północno-niemieckiego. Posłował do parlamentu niemieckiego w l. 1870–87, a potem był członkiem Izby Panów. Przemawiał nieraz w dobie walki kulturnej, a łączył w tych wystąpieniach rozwagę i rzeczowość z umiarem i zręcznością. Znajomość spraw publicznych i powaga zjednały mu przyjaźń wybitnych parlamentarzystów niemieckich, Windhorsta, Schorlemera a nawet Virchofa. W okresie walki kulturnej organizował wiece katolickie w Kościanie, Śremie, Lesznie i Poznaniu, pielgrzymował do Rzymu. Przyjazne stosunki łączyły go – jako »ultramontanina« – z arcyb. Ledóchowskim. Praca organiczna i jego pochłaniała. Był więc współzałożycielem Banku Włościańskiego w r. 1872, współzałożycielem Domu Przemysłowego oraz czasopism: »Orędownik«, a potem »Gazeta Wielkopolska«, które pierwotnie finansował. Uczestniczył w Radzie nadzorczej Banku »Kwilecki-Potocki«, utrzymywał w Szołdrach ochronkę Sióstr Służebniczek P. Marii. W r. 1896 jako członek Izby Panów ogłosił list otwarty An meine deutschen Collegen und Freunde. Jest to protest przeciw wystąpieniom słynnej »Hakaty«, rozpoczynającej swą działalność. Konserwatysta i ultramontanin, wyznawał program obrony praw narodowych w oparciu o Kościół, bez nienawiści do obcych, bez drażnienia władz. Zmarł w Szołdrach 30 IX 1902, tamże pochowany.
«Bibliografía Wielkopolska« nr 872; Karwowski, Historia W. Ks. Pozn. II i III; List otwarty w »Dzienniku Poznańskim« 1896, nr 280 (jako dodatek), przedruk w »Czasie« 1896 z dn. 2 XII.
Witold Jakóbczyk